ธุรกิจอาหารสตว์

ปัจจุบัน ธุรกิจอาหารสัตว์ในประเทศขยายตัวเพิ่มขึ้น โดยได้รับแรงหนุนจากความต้องการบริโภคเนื้อสัตว์ภายในประเทศและการขยายของ ภาคปศุสัตว์ขนาดใหญ่แบบเข้มข้นขึ้น ประกอบกับการเพิ่มขึ้นของรายได้ ไลฟ์สไตล์ของผู้บริโภคยุคใหม่ การเติบโตอย่างรวดเร็วของสาขา Fast Food/Food Chain รวม ถึงผลิตภัณฑ์อาหารพร้อมรับประทานที่ขยายช่องทางไปสู่ต่างจังหวัดมากขึ้น แนวโน้มการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากรและการขยายตัวทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว รวมทั้งการส่งออกสินค้าปศุสัตว์สำคัญ เช่น ผลิตภัณฑ์ไก่ ยังมีแนวโน้มเติบโตค่อนข้างดี ตลอดจนความต้องการบริโภคเนื้อสัตว์ในกลุ่มชาวต่างชาติที่เข้ามาท่องเที่ยว และพำนักในประเทศไทย จากปัจจัยทั้งหมด ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ความต้องการอาหารสัตว์มีแนวโน้มเติบโตตามความต้องการบริโภคเนื้อสัตว์ที่มีรองรับอย่างต่อเนื่อง จึง ประมาณการว่า ความต้องการใช้อาหารสัตว์ในปี 2555 อาจมีปริมาณ 15.0-15.5 ล้านตัน ซึ่งขยายตัวอยู่ที่ประมาณร้อยละ 6.0-8.0 และมากกว่าค่าเฉลี่ยในช่วงปี 2548-2554 ที่ร้อยละ 5.4 โดยเป็นการใช้วัตถุดิบหลักคือข้าวโพด และอาหารสัตว์ที่ใช้เป็นการใช้ไปในไก่เนื้อและไก่ไข่เป็นหลัก

สำหรับด้านการส่งออก ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า ในช่วงครึ่งหลังของปี 2555 การส่งออกอาหารสัตว์ยังคงขยายตัว โดยเน้นไปทางตลาดอาเซียนเป็นหลักโดยเฉพาะกลุ่มประเทศ CLMV เนื่องจากในกลุ่มนี้มีอุปสงค์เนื้อสัตว์รองรับอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะเป็นแรงขับเคลื่อนให้ธุรกิจอาหารสัตว์เติบโตค่อนข้างดี แม้เผชิญปัญหาการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ โรคระบาดในสัตว์ ตลอดจนวิกฤติพลังงาน ทั้งนี้ คาดว่าตลอดทั้งปี 2555 มูลค่าการส่งออกอาหารสัตว์จะขยายตัวร้อยละ 15-20 หรือคิดเป็นมูลค่า 250-270 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ และในด้านการลงทุน คาดว่าผู้ประกอบการไทยรายใหญ่มีแผนที่จะออกไปลงทุนในต่างประเทศมากขึ้น เช่น แผนในการตั้งโรงงานอาหารสัตว์ ฟาร์มพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ และโรงงานแปรรูป ในกัมพูชา พม่า ลาว อินโดนีเซีย เป็นต้น

อาหารสัตว์   หมายถึงวัตถุต่างๆ ที่มีสารอาหารเป็นประโยชน์ในการบำรุงร่างกายและไม่เป็น พิษต่อสัตว์ เช่น รำ ปลายข้าว เมล็ดข้าวโพด ปลาป่น กากถั่วต่างๆ  มันสำปะหลัง ตลอดจน หญ้าและพืชในวงศ์ถั่วบางชนิด  เรานำเอาวัสดุพลอยได้จากอาหารมนุษย์เหล่านี้มาผสมเข้าด้วยกันตามสัดส่วนที่ ต้องการให้เป็นอาหารผสมสำเร็จรูปสำหรับเลี้ยงสัตว์ อาหารสัตว์มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจของประเทศไทยเป็นอย่างมาก   เนื่องจากเราเลี้ยงสัตว์เพื่อประโยชน์หลายอย่าง  เช่น เพื่อเป็นอาหาร เพื่อใช้แรงงาน และเพื่อส่งขายในต่างประเทศ  ใน พ.ศ. ๒๕๓๒ เราส่งเนื้อไก่ไปจำหน่ายในต่างประเทศคิดเป็นมูลค่าประมาณ ๔,๘๐๐  ล้านบาท การเลี้ยงโคนมของเราก็ก้าวหน้าสามารถผลิตนมได้ประมาณวันละ  ๓๐๐  ตัน ด้วยเหตุนี้เราจำเป็นต้องพัฒนาอาหารสัตว์ให้มีคุณภาพดีและมีปริมาณเพียงพอ  ใน พ.ศ. ๒๕๓๒ มีโรงงานผลิตอาหารสัตว์ขนาดต่างๆ จำนวน ๔๙ โรง  ผลิตอาหารได้กว่า ๓ ล้านตัน ได้อาหารสัตว์ที่มีคุณภาพดีทัดเทียมกับของต่างประเทศ ประเทศไทยมีจำนวนสัตว์ดังนี้ คือ โค ๔.๗ ล้านตัว กระบือ ๕.๙ ล้านตัว สุกร ๔.๒ ล้านตัว ไก่ ๘๔ล้านตัว และเป็ด ๑๕ ล้านตัว

อาหารสัตว์ส่งออกของไทยโตกว่า 7%

สัตว์เลี้ยงแสนรักครองใจคนโสด ผู้สูงอายุ ส่งผลอาหารสัตว์ส่งออกโตกว่า 7% ชี้ในสหรัฐฯมีสัตว์เลี้ยงมากกว่าคน380ล้านตัวแนะผู้ประกอบการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ฉีกแนวชิงตลาด3.4หมื่นล.

 

นางศรีรัตน์  รัษฐปานะ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ(สค.) เปิดเผยถึงการส่งออกสินค้าอาหารสัตว์เลี้ยงว่า 5 เดือนแรก(ม.ค.-พ.ค.)ของปีนี้ ไทยส่งออก 477 ล้านเหรียญสหรัฐฯ( 14,900ล้านบาท) เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อน 7.6% ขณะที่ปี 2555 มีการส่งออก 1,093 ล้านเหรียญสหรัฐฯ( 34,200 ล้านบาท) นับเป็นสินค้าที่ขยายตัวอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากสัตว์เลี้ยงเป็นที่นิยมของประชากรที่เป็นผู้สูงอายุ คนโสด คู่สมรสที่ยังไม่มีบุตร โดยพบว่าส่วนใหญ่จะมีสถานภาพทางการเงินและมีเวลาเพียงพอสำหรับการเลี้ยงและ การทุ่มเทให้เหมือนเป็นสมาชิกในครอบครัวที่ต้องการดูแลและเอาใจใส่

 

“ในสหรัฐฯมีประชากรสัตว์กว่า 380 ล้านตัว มากกว่าประชากรอเมริกันที่มีประมาณ 300 ล้านกว่าคน โดยกว่า 62% นิยมเลี้ยงสัตว์ ซึ่งสัตว์ที่นิยมเลี้ยงเรียงตามลำดับ คือ สุนัข แมวและปลาน้ำจืดสวยงาม อุตสาหกรรมสินค้าสำหรับสัตว์เลี้ยงของสหรัฐฯมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่องและ เข้มแข็ง แม้ว่าปัจจุบันสหรัฐฯอยู่ในสภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจ แต่ธุรกิจนี้ได้รับผลกระทบในระดับต่ำมาก ตลอด 5 ปีการใช้จ่ายเพื่อสัตว์เลี้ยงในประเทศสหรัฐฯกลับมีการเติบโตกว่า 11%”นางศรีรัตน์ กล่าว

 

ทั้งนี้การใช้จ่ายส่วนใหญ่เป็นการใช้จ่ายเป็นค่าอาหาร ค่ารักษาพยาบาล และอุปกรณ์เครื่องใช้และยารักษาโรค ตามลำดับ มีการวิเคราะห์ว่าค่าใช้จ่ายที่ผู้บริโภคสหรัฐฯใช้เพื่อสัตว์เลี้ยงในแต่ละ ปีมีมูลค่าสูงกว่าการใช้จ่ายเงินเพื่อการบันเทิง (ภาพยนตร์ ดนตรีและวิดิโอเกมส์รวมกัน)และสูงกว่าการใช้เงินเพื่อซื้อสินค้าของเล่นและ เครื่องประดับ ธุรกิจค้าปลีกสินค้าสำหรับสัตว์เลี้ยงที่ทำเงินมากที่สุด คือธุรกิจบริการที่เป็นการดูแลรักษา มีอัตราการขยายตัวของตลาดอย่างรวดเร็วมาก คือ เฉลี่ยประมาณ6% ต่อปี ซึ่งเป็นอัตราการขยายตัวที่เป็นรองต่อจากอัตราการขยายตัวของสินค้าเครื่อง ใช้ไฟฟ้าของคนทั่วไป

 

สำหรับในญี่ปุ่นนิยมเลี้ยงสุนัขและแมวเช่นกัน โดยเฉพาะผู้สูงอายุ ซึ่งเจ้าของจะเลี้ยงและให้ความใส่ใจเลี้ยงดูเป็นอย่างดีเสมือนเป็นคนในครอบ ครัว และจะดูแลทั้งเรื่องอาหาร  และผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพในการทำความสะอาดและความสวยงาม  ซึ่งปัจจุบันจะมีผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่อเชิญชวนให้แสดงความใส่ใจที่มากขึ้น อาทิ อาหารสัตว์เลี้ยง เพื่อหลีกเลี่ยงโรคแพ้อาหารและโรคประจำตัวของสัตว์เลี้ยง หรือ ผลิตภัณฑ์สำหรับแมว ซึ่งจะรักษาโรคระบบขับถ่ายปัสสาวะบ่อย และหากอ้วนมากจะพบความเสี่ยงสูง เอกชนได้ผลิตอาหารแมวชนิดพิเศษ  เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคดังกล่าว

 

นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์ครีมบำรุงอุ้งเท้าสุนัขและแมว เป็นครีมที่ทำจากวัสดุธรรมชาติ ได้แก่ ไขมันธรรมชาติ และกรดธรรมชาติ เนื้อครีมบางเบาและไม่เหนียวเหนอะหนะ และไม่ทำอันตรายต่อสัตว์เลี้ยง มี    3 กลิ่นให้เลือก ยาสีฟันเพื่อป้องกันโรคฟันและช่องปากในสัตว์เลี้ยง  เนื่องจากมากกว่า 80% ของสุนัขอายุมากกว่า 3 ปีขึ้นไปจะเป็นโรคฟันและเหงือก ดังนั้นเอกชนคิดค้นสินค้าใหม่ล่าสุด ประกอบด้วย แปรงสีฟัน ยาสีฟันสำหรับป้องกันโรคฟัน  สินค้าบำรุงกระดูกฟัน และทิชชูเปียก เพื่อใช้ทำความสะอาดฟันสุนัข และแท่งไก่แห้งขัดฟัน เพื่อตอบสนองความต้องการของเจ้าของที่เพิ่มความสนใจสุขภาพเหงือกของสุนัข เป็นพิเศษ และมีแนวโน้มใช้จ่ายในสินค้าเพื่อสุขภาพสัตว์เพิ่มมากขึ้น       

 

ญี่ปุ่นนำเข้าอาหารสุนัขและแมว จากทั่วโลกมูลค่า 830 ล้านเหรียญสหรัฐฯ โดยนำเข้าจากไทยมากเป็นอันดับ 1 ในปี 2555 มีมูลค่า 308.9 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (37%) รองลงมา ได้แก่ สหรัฐฯ (22%) และจีน (16%) 

 

 ในบราซิลนับเป็นตลาดการค้าอาหารของสัตว์เลี้ยงที่มีขนาดใหญ่มากตลาดหนึ่ง ของโลก โดยมียอดขายของอุตสาหกรรมดังกล่าวมูลค่าปีละกว่า 6,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ปัจจุบันเป็นตลาดที่มียอดขายเป็นลำดับที่ 8 ของโลก โดยในปี 2254 ขยายตัวกว่า 12% สำหรับอาหารของสุนัขและแมว และอาหารสัตว์เลี้ยงประเภทอื่นๆ 21% สาเหตุที่มีอัตราที่สูงนั้น เนื่องจากคนบราซิลมีรายได้เพิ่มมากขึ้นในช่วงกว่า 5 ปีที่ผ่านมา เชื่อว่าปัจจุบันมีประชากรสัตว์เลี้ยงทั่วบราซิลกว่า 100 ล้านตัว สำหรับประเทศไทย หากมีลู่ทางการลงทุน ควรร่วมทุนในประเทศบราซิลก็น่าจะเป็นโอกาสที่ดี

 

อย่างไรก็ตามความใส่ใจต่อคุณภาพชีวิตของสัตว์เลี้ยง จึงเป็นช่องทางของผู้ส่งออกไทยที่จะพัฒนาผลิตภัณฑ์ เพื่อสุขภาพและความสวยงามของสัตว์เลี้ยงเพิ่มขึ้น อาทิ ครีมบำรุง  แชมพู ผลิตภัณฑ์เพื่อรักษาและบำรุงกระดูกฟัน หรือ ผลิตผลิตภัณฑ์สินค้าสีเขียวทำจากธรรมชาติ เน้นการรักษาสิ่งแวดล้อม เน้นคุณภาพในโภชนาการที่มีส่วนผสมโอเมก้า3 หรือ วิตามิน D มากขึ้น  เป็นต้น นอกจากนี้บางพื้นที่ในบางประเทศได้เปิดต้อนรับสัตว์เลี้ยงสู่สถานที่บริการ สาธารณมากขึ้น จะเป็นโอกาสในการขยายตลาดของสินค้าสำหรับสัตว์เลี้ยงด้วยเช่นกัน ซึ่งจะต้องรู้จักสังเกต เพื่อแสวงหาลู่ทางใหม่ในตลาด

 

แหล่งอาหารสัตว์
          ในเมืองไทยอาหารสัตว์ได้มาจากแหล่งอาหารสัตว์หลายแหล่ง  ดังนี้
          ๑. แหล่งอาหารสัตว์ธรรมชาติ  ได้แก่ หญ้า ถั่ว และพืชอื่นๆ  ที่ขึ้นตามธรรมชาติ เป็นอาหารของโค กระบือ แพะ แกะ ช้าง ม้า เช่น หญ้าเพ็กในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ทุ่งนาและคันนามีหญ้าธรรมชาติขึ้นปกคลุม ป่าละเมาะและที่รกร้างซึ่งมีหญ้าและพืชอาหารสัตว์ขึ้นปนอยู่    เป็นแหล่งอาหารธรรมชาติที่เกษตรกรได้ใช้เลี้ยงโค  กระบือโดยทั่วๆ ไป
          ๒. แหล่งอาหารสัตว์ที่มนุษย์ผลิตขึ้น ได้แก่ เมล็ดพืชต่างๆ ที่เก็บเกี่ยวจากไร่นา เช่น เมล็ดข้าวโพด ข้าวฟ่าง ตลอดจนหัวมันสำปะหลัง ซึ่งปลูกเพื่อใช้เป็นอาหารสัตว์โดยเฉพาะ
          ๓. แหล่งอาหารสัตว์ที่เป็นเศษวัสดุเหลือใช้จากโรงงานต่างๆ เช่นกากถั่วเหลือง กากถั่วลิสง รำข้าว และปลายข้าว กากน้ำมันมะพร้าว กากปาล์ม และกากยางพารา ส่าเหล้า กากเบียร์ กากน้ำตาล เศษสับปะรด มะเขือเทศ  และหน่อไม้ ฝรั่ง กระดูกป่น  วัสดุเหลือใช้เหล่านี้มีคุณค่าอาหารสัตว์สูงมาก
          ๔. แหล่งอาหารสัตว์ที่เป็นวัสดุพลอยได้จากไร่นา ส่วนใหญ่จะเป็นใบพืชเช่น ยอดอ้อยเศษต้นและเปลือกข้าวโพดฝักอ่อน ฟางข้าว ใบมันสำปะหลัง ใบปอกระเจา ซึ่งจัดอยู่ในประเภทอาหารหยาบ ใช้เลี้ยงโค กระบือ แพะ แกะ
          ๕. แหล่งอาหารสัตว์ที่เป็นผลิตภัณฑ์จากสัตว์ ได้แก่ ปลาป่น เปลือกหอย  กระดูกสัตว์ เป็นแหล่งอาหารสัตว์ที่สำคัญเช่นกัน ทำเป็นอาหารป่นใช้ผสมกับอาหารชนิดอื่นๆ  ปลาป่นให้สารอาหารโปรตีน ส่วนเปลือกหอยและกระดูกป่นให้อาหารแร่ธาตุ เช่น แคลเซียมและฟอสฟอรัส
          ๖. แหล่งอาหารสัตว์ที่เป็นทุ่งหญ้า เป็นแหล่งอาหารสำคัญสำหรับสัตว์ประเภทกินหญ้า เช่น โค กระบือ แพะ แกะ ช้าง ม้า มีการเพาะปลูกบำรุงรักษาเช่นเดียวกับการปลูกข้าวและข้าวโพดโดยใช้พันธุ์หญ้า และถั่วพันธุ์ดีโดยเฉพาะ  บำรุงรักษาโดยการใส่ปุ๋ย กำจัดวัชพืช ปล่อยโคแทะเล็มเองหรือตัดให้กิน พันธุ์หญ้าที่ใช้กันมาก ได้แก่ หญ้ารูซี กินนี เนเปียร์ และพืชอื่นๆ ได้แก่ ถั่วลาย ถั่วฮามาตา และกระถิน เป็นต้น

คุณภาพของอาหารสัตว์
          สัตว์จะเจริญเติบโตดีและให้ผลิตผลสูง ถ้าได้รับอาหารคุณภาพดีและเพียงพอกับ ความต้องการของร่างกาย  คุณภาพของอาหารสัตว์สามารถตรวจสอบได้ เช่น การตรวจสอบรสชาติ การเกิดเชื้อรา การมีสารพิษเจือปน และการตรวจหาปริมาณสารอาหาร วิธีตรวจสอบทั่วๆ ไป คือการวิเคราะห์หาส่วนประกอบทางเคมี เช่น หาปริมาณโปรตีน ไขมัน กากหรือเยื่อใย แร่ธาตุค่าพลังงาน สารย่อยยาก เช่น ลิกนิน ตลอดจนสารพิษและการย่อยได้

http://www.thanonline.com/index.php?option=com_content&view=article&id=191734%3A-7&catid=176%3A2009-06-25-09-26-02&Itemid=524#.UtlR8LQ5rIU
https://www.kasikornresearch.com/th/k-econanalysis/pages/ViewSummary.aspx?docid=29268
https://www.google.co.th/search?source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=1FHZUs2QG8Ogigfz9YCwCw&ved=0CAcQ_AUoAQ&biw=1366&bih=658&q=%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%20%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7#facrc=_&imgdii=_&imgrc=6ylnwuoj67CMeM%253A%3B9KZSUbhEZH97zM%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.thaitradeusa.com%252Fhome%252Fwp-content%252Fuploads%252F2011%252F05%252Fper_1.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.thaitradeusa.com%252Fhome%252F%253Fp%253D6876%3B600%3B228